رابطه ی نت های موسیقی با ریاضی

اولین کشف دانشمندان یونان آن بود که اصوات موسیقی که فرکانس آنها مضاربی از یکدیگر هستند همواره بصورت خوشایند شنیده می شوند هم چنین بسیاری از دانشمندان و مردم عادی متوجه شده بودند که هنگامی که دو صدای موسیقی با یکدیگر اجرا می شوند لزوما" احساس خوبی را در انسان ایجاد نمی کنند.

آنها همچنین متوجه شده بودند که یکی از مهمترین نسبت های فرکانسی نسبت 1:2 یا همان اکتاو است که طی آن نسبتهایی مانند 2:3 و ... تکرار می شود. یونانیان به خوبی به زیبایی صداهایی که با این نسبت ها بطور همزمان پخش می شدند آگاه بودند و فیثاغورث از جمله کسانی بود که رابطه ریاضی و خوش صدایی موسیقی را در میان تارهای صوتی مورد بررسی قرار داد.

در هر صورت سالها گذشت تا فردی به نام باخ تصمیم گرفت که این نسبت ها را معتدل کند  . وی ، هر اکتاو را به 12 نیم پرده تقسیم کرد و نسبتی که  به دست آمد (که همان ریشه ی دوازدهم عدد 2 است ) به نتی تبدیل شد که دقیقا با نت اول نسبت 1:2 داشت و این یعنی سازگاری میان صدای نت ها .

 

بیانات رهبر انقلاب در باره ی ریاضیات و موسیقی

اما از میان صحبت های گوناگون معظم له به سخنان جالبی رسیدم که در دیدار با دست اندرکاران موسیقی صدا و سیما درتاریخ 9/5/ 1375 عنوان شده بود. خواندن این بیانات که به بررسی مختصر رابطه ی موسیقی و ریاضی می پردازد مخصوصا وقتی از زبان بالاترین مقام کشور مطرح شده باشد سرشار از لطف است :

بسم الله الرحمن الرحیم
از اجرای خوب آقایان ممنونیم. واقعا زحمت کشیدید .
بنده با اینکه در امر موسیقی سررشته ای ندارم و نمی توانم در حضور اهل فن ، قضاوتی شایسته بکنم لکن به مقتضای طبیعت بشری، که قضاوتی بر مبنای ذوق و قریحه انسانی و غرایض معنوی دارد، می توانم بگویم: اجرایتان خیلی خوب بود.
.

.

.

اساسا موسیقی، که در تقسیم بندیهای علوم قدیم، از شعب ریاضی است و چون با دقت و محاسبه و اندازه گیری دقیق سرو کار دارد، جزو بخشهای دانش ریاضی محسوب می شود. هنر دقیقی است. به تعبیری دیگر ، هنر موسیقی، محاسبه متکی به طبیعت و فطرت بشری است؛ که خرد انسانی ، آن محاسبه را بر اساس تجربه استخراج کرده و برای آن پیشرفت قواعدی - موازینی گذاشته است ...